რუსეთის სამხედრო საჰაერო ძალები ევროპულ ვერტმფრენებს ტესტავს

aviaforum.ru –ზე გამოჩნდა ხუთი ცალი მსუბუქი ვერტმფრენი Ecureuli-ს ფოტოსურათები, რომლებიც რუსეთის სამხედრო–საჰაერო ძალებს გამოსაცდელად Eurocopter-მა მიაწოდა. სამი ცალი ერთძრავიანი Eurocopter AS-350B3 Ecureul-ი და ორი ცალი ორძრავიანი Eurocopter AS-355NP Ecureul-ი რუსეთის მხარეს 2012 წლის ივნისში გადაეცა და როგორც ცნობილია გამოცდებს წლის ბოლომდე გაივლის. სურათების გადაღების ადგილი სავარაუდოდ ჩკალოვსკის აეროდრომზეა გადაღებული. როგორც სურათებიდან ჩანს ერთი ცალი AS-350B3 და ერთი ცალი AS-355NP სამხედრო ფერებშია შეღებილი. ამოსაცნობი ნიშნები და სარეგისტრაციო ნომრები ვერტმფრენებს არ გააჩნია.

რუსეთისთვის მიწოდებული ვერტმფრენები – შუაში AS-350B3, მარჯვნივ და მარცხნივ AS-355NP

რუსეთისთვის მიწოდებული AS-350B3 და AS-355NP

უახლესმა რუსულმა ვერტმფრენმა ავარიული დაშვება განახორციელა

16 აგვისტოს, უახლესმა დამრტყმელმა ვერტმფრენმა Ми-28Н–მა, რუსეთის სამხრეთ სამხედრო ოლქში, ქ.მოზდოკში განახორციელა ავარიული დაჯდომა. წინასწარი ცნობებით ეკიპაჟი არ დაზარალებულა. ვერტმფრენი აფრენის მომენტში, 6 მეტრის სიმაღლიდან ჩამოვარდა, რომლის დროსაც შასი და დასაკიდი იარაღი დაზიანდა. როგორც სამხრეთ სამხედრო ოლქის მეთაურობა იუწყება ვერტმფრენის გარემონტება და მწყობრში დაბრუნება უმოკლეს ვადებში მოხდება.

ეს ავარია ბოლო წლების განმავლობაში ამ ტიპის ვერტმფრენებისთვის უკვე მესამეა. პირველად Ми-28Н «Ночной охотник»–მა ავარია 2009 წლის 19 ივნისს ტვერსკის ოლქში მდებარე გოროხოვეცკის საერთო–საჯარისო პოლიგონზე განიცადა – როდესაც დაბალ სიმაღლეზე უმართავი რაკეტის სროლისას წარმოქმნილი დენთის კვამლი ძრავის ჰაერმიმღებში მოყვა და მისი პომპაჟი გამოიწვია. ავარიის დროს დაზიანდა მწევი ხრახნი და კორპუსის კუდი, ეკიპაჟი არ დაზიანებულა. 

მეორე ავარია 2011 წლის 15 თებერვალს, სტავროპოლის მხარეში, ბუდიონოვსკის რაიონში ფრენისას მოხდა, როდესაც ზეთის ჭავლი ძრავის რედუქტორში მოხვდა. დაცემისას ორივე მფრინავი დაზიანდა, მოგვიანებით ერთი მათგანი გარდაიცვალა.

X-51A-ს გამოცდა წარუმატებლად დამთავრდა

14 აგვისტოდან დაწყებული ამერიკული ექსპერიმენტული ჰიპერბგერითი საფრენი აპარატი X-51A-ს გამოცდების ყველაზე მნიშვნელოვანი ეტაპი წარუმატებლად დასრულდა. საფრენ აპარატს გამოცდის დროს მაღალი სიმაღლიდან ბომბდამშენ В-52 ის ფრთიდან იქნა გაშვებული. მთლიანად ფრენა წარმატებულად რომ ჩათვლილიყო მის ხანგრძლივობას 300 წამმამდე უნდა მიეღწია.  მაგრამ როგორც ამერიკულმა მხარემ ოფიციალურად განაცხადა X-51A Wave Rider-ის გამოცდები წარუმატებლად დასრულდა – ჰიპერბგერითი საფრენი აპარატი ფრენის 31–ე წამზე ლოს–ანჟელესიდან ჩრდილო–დასავლეთით, წყნარ ოკეანეში ჩამოივარდა. X-51A ს მაქსიმალური სიჩქარე 5800 კმ/სთ-ია და მას ნიუ-იორკიდან ლოს–ანჟელესამდე ჩაფრენა 46 წუთში შეუძლია. 

თავის დროზე ჰიპერბგერითი საფრენი აპარატის ტექნოლოგიები ამერიკულმა მხარემ რუსეთიდან შეიძინა, სადაც 80–იანების ბოლოს 90–იანების დასაწყისში მიმდინარეობდა ანალოგიური აპარატის გამოცდა. 90–იანებში რუსეთმა ეს პროგრამა შეაჩერა ფინანსების უქონლობის გამო. თუმცა მალევე ამ პროგრამით ამერიკული აეროკოსმოსური სააგენტო NASA დაინტერესდა და ახლა უკვე მისი დაფინანსებით გაგრძელდა ბაიკონორის პოლიგონზე რუსული ჰიპერბგერითი საფრენი აპარატის გამოცდა. რამოდენიმე საცდელი ფრენის შემდეგ ამერიკულმა მხარემ ტექნოლოგიები შეიძინა და კვლევები უკვე ამერიკაში განაგრძო. მთლიანად ამ კვლევებზე Boing–მა 140 მილიონი დოლარი დახარჯა. ამ თანხების გარდა ამერიკულმა კვლევეითმა ცენტრმა DARPA-მ პროგრამისთვის 2 მილიარდ დოლარზე მეტი გაიღო ბოლო 3 წალის განმავლობაში.

აშშ–ს მიერ დაფინანსებული რუსული ჰიპერბგერითი საფრენი აპარატი C-200-ის ბაზაზე

თავის მხრივ პროგრამაზე მუშაობა რუსეთმაც განაგრძო (Х-90  ГЭЛА (гиперзвуковой экспериментальный летательный аппарат)), მაგრამ უცნობი შედეგებით.

Х-90  ГЭЛА

X-51A Wave Rider-ისთვის ეს უკვე რიგით მესამე წარუმატებელი ცდაა. ამის გარდა კიდევ არსებობს მე–4 პროტოტიპი, რომლის გამოცდის ვადები ჯერ ისევ უცნობია.  ექსპერტების აზრით თუ მე–4 საცდელი ფრენაც წარუმატებლად დასრულდება ეს ავტომატურად გამოიწვევს პროგრამის დასრულებას.

X-51A Wave Rider-ის შექმნის მიზანი იყო ჰიპერბგერითი საფრენი აპარატის ტექნოლოგიების შესწავლა. ეს სიჩქარეები ამერიკელებს საშუალებას მისცემდა დედამიწის ნებისმიერ ადგილზე უმოკლეს ვადებში მიეყენებინათ წერტილოვანი დარტყმა. ამ პროგრამის დახურვის შემთხვევაში ამერიკულ მხარეს მაინც რჩება სარეზერვო პროგრამა – "Hypersonic Technology Vehicle 2" (HTV-2), რომელიც შეტევას კოსმოსიდან განახორციელებს.

Hypersonic Technology Vehicle HTV-2

Hypersonic Technology Vehicle HTV-2-ის გაშვება კოსმოსში რაკეტა Minotaur–IV–ით