სანამ სტატიას წაიკითხავთ, გთხოვთ გადახვიდეთ მითითებულ ბმულზე (ყავისფრად მონიშნული ტექსტი) და მოიწონოთ ჩვენი სამხედრო თემატიკის გევრდი - No Man's Land
................................................................................................................................................................................
აშშ-ს სამხედრო საზღვაო ძალები ბოლო წლების განმავლობაში უჩუმრად ანვითარებენ იმას, რაც, როგორც საზღვაო ბრძოლებში ასევე მთლიანად სამხედრო მოქმედებებში, შეიძლება მრავალი წლის მანძილზე ბრძლის ველის გარდამქმნელი გახდეს . ეს არის რადიოელექტრონული ბრძოლის ახალი "სისტემათა სისტემა", რომელზე მუშაობაც საიდუმლოდ მიმდინარეობდა ბოლო ხუთი წლის მანძლზე და ფლოტის საბიუჯეტო საბუთების მიხედვით, ის ფუნქციონირებას სავარაუდოდ უახლოეს მომავალში დაიწყებს (თუ უკვე არ დაიწყო). ეს საიდუმლო "ეკოსისტემა", რომელიც რადიოელექტრონული ბრძოლის საწარმოებლადაა შექმნილი, ცნობილია როგორც Netted Emulation of Multi-Element Signature against Integrated Sensors, ან შემოკლებით NEMESIS (ინტეგრირებული სენსორების წინააღმდეგ კვალის ქსელური მრავალელემენტური სიმულაცია).
NEMESIS ეს არაა უბრალოდ ქაღალდზე დაეწერილი პრექტი. ღია მიმოქცევაში არსებული მცირე მასალებიდან ცნობილი ხდება, რომ აშშ-ს საზღვაო ძალები ბოლო რამდენიმე წლის მანძლზე მუშაობდა რამდენიმე სახეობის უპილოტოზე და სახომალდო და წყალქვეშა სისტემებზე, კონტრზომებსა და რადიოელექტრონული ბრძლის სხვა მარგ დატვირთვაზე. მუშაობა მიდიოდა ასევე საკომუნიკაციო ტექნოლოგიებზეც, რათა მიეცათ მისთვის იმისი პროეცირების საშუალება, რაც რეალურად ავიაცის, ხომალდებისა და წყალქვეშა ნავების ფანტომურ დაჯგუფებებს წარმოადგენს. ამ რეალურის მსგავს ცრუ სიგნალებსა და სატყუარებს შეუძლიათ უპრობლემოდ გამოჩნდნენ მოწინააღმდეგის გაფანტულ და გეოგრაფიულად დაშორიშორებულ სათვალთვალო სისტემებზე, რომლებიც განთავსებულები არიან როგორც ოკეანის ზედაპირზე, ასევე მის ქვეშ. შედეგად ბრძოლის ველზე ამ ქსელური და შეთანხმებული რადიოელექტრონული ბრძლის კონცეფციას მოაქვს უპრეცენდენტო თაღლითური დარწმუნება. საუბარია არა მხოლოდ იმაზე, რომ დაარღვიო მოწინააღმდეგის შესაძლებლობები, ან გამოიწვიოს მისი დაბნეულობა სამეთაურო დონეზე, არამედ იმაზეც, რომ აიძულო მისი სენსორები შეატყობინონ ერთნაირი სიცრუე შეტაკების სივრცის დიდ მონაკვეთებზე.
სხვანაირად რომ ავხსნათ - ეს არის ის, რომ ტრადიციული რადიოელექტრონული ბრძლის ტაქტიკიდან, რომლის დროსაც რამდენიმე რადიოელექტრონული ბრძოლის სისტემა მოწინააღმდეგის რამდენიმე სენსორზე ასრულებს ცალკეულ ელექტრონულ იერიშებს, რათა მიაღწიოს ინდივიდუალურ ან ლოკალურ ეფექტს, NEMESIS-ი გადადის სრულიად ახალ სამოქმედო კონცეფციაზე, რომლის დროსაც რადიოელექტრონული ბრძლის ძალიან დიდი სახესხვაობის სისტემების ქსელი ახორციელებს ელექტროიერიშის მოწინააღმდეგის სენსორების ქსელის უზარმაზარ მონაკვეთზე. ეს ქსელი შეიძლება გაშლილის იყოს ძაან დიდ მანძლზე და მოიცავდეს საბრძოლო მოქმედებების რამდენიმე რაიონს. და ამით იგი აღწევს ბევრად უფრო ერთიან, ძლიერ და დამაჯერებელ ეფექტებს.
ეს ყველაფერი მეცნიერულ ფანტასტიკა სჰგავს, მაგრამ ეს არც მეტი, არც ნაკლები, ამ ჩუმ, მაგრამ გააფთრებულ ელექტრომაგნიტური უხილავ ბრძლაში, გიგანტური კვანტური ნახტომია .
უხილავი ომი
გასული საუკუნის განმავლობაში ელექტრონული ომი (Electronic warfare) სამხედრო სტრატეგიის განუყოფელი ნაწილი გახდა. ეს განსაკუთრებით ბოლო ათწლეულებში გახდა შესამჩნევი - ამისი მიზეზი სამხედრო სისტემების სულ უფრო და უფრო მეტი გაციფროვნებაა.
NATO-ს სტანდარტებით ელექტრონული ომის ახნსა შემდეგნაირად გამოიყურება:
რადიოელექტრონული ბრძოლის მიზანია - წაართვას მოწინააღმდეგეს უპირატესობა და უზრუნველყოს მეგობარი ძალების შეუფერხებელი წვდომა ელექტრომაგნიტურ სპექტრთან. რადიოელექტრონული ბრძოლა გამოიყენება ჰაერიდან, ზღვიდან, ხმელეთიდან და კოსმოსიდან, მიზნის რადიოლოკაციისა და კავშირების სისტემების გასაუვნებელყოფად. ის ბრძოლის ველზე კონკრეტული მიზნების მისაღწევად იყენებს ელექტრომაგნიტურ სპექტრს.
ელექტრონული ომი ტაქტიკისა და ოპერაციების უზარმაზარ სახესხვაობებს მოიცავს, მათ შორის მოწინააღმდეგის კომუნიკაციების დარღვევა და საკუთარის დარღვევის აკრძალვა. ალბათ ელექტრონული ბრძოლის ყველაზე ცნობილი ფორმა მოწინააღმდეგის რადარების ჩახშობაში მდგომარეობს, მაგრამ ამის გარდა არსებობს რადიოელექტრონული ბრძოლის კიდევ სხვა აუარება ფორმები, რომლებიც არ მოიცავენ ტრადიციულ ჩახშობას. ისინი მოიცავენ აღმოჩენას და ჩანაცვლებას, რითაც მოწინააღმდეგის სენსორებს არ აძლევენ იმის საშუალებას რომ გავლენა იქონიონ მეგობარ ძალებზე.
კიბერომის ტაქტიკა და მისი შესაძლებლობები ფაქტიურად გაანადგუროს სენსორები, ქსელები და მოწინააღმდეგის მართვისა და კონტროლის სისტემები პროგრამულ დონეზე - ეს არის საბრძოლო მოქმედებების საკმაოდ კრიტიკული სფერო, რომელიც ზოგიერთ შემთხვევაში იკვეთება და ირევა რადიოელექტრონული ბრძოლასთან და მის სამოქმედო ტაქტიკასთან. თვით მიმართული ენერგიის იარაღიც კი შეიძლება იყოს ელექტრონული ბრძლის ილეთის ნაწილი.
თუმცა ელექტრომაგნიტური ბრძოლა ბრძოლის ველის ყველაზე ნაკლებად შესამჩნევი კომპონენტია და საკმაოდ რთულია ითქვას თუ რა კომპონენტებსა და შესაძლებლობებს მოიცავს. მაგრამ ამ ყველაფრის მიუხედავად დღეისთვის ბრძოლის ეს ხერხი ყველაზე მნიშვნელოვანი ასპექტია და მას ბრძოლის ველის ბედის გადაწყვეტა შეუძლია.
დღევანდელი გაგებით ელექტრონული ომი დიდი ხნის წინ ჩაისახა. სულ მცირე მე-20 საუკუნის შუიდან ამერიკელის სამხედროები უბრალო ხარვეზების გარდა ელეტრონული ბრძოლის სხვა ხერხებსაც იყენებდნენ. ამ უხილავი დაპირისპირების დაბადება ცივი ომის სათავეებთან დგას, მაშინ როდესაც CIA-მ მოქმედებაში მოიყვანა პროექტი PALLADIUM, რომელიც წყალქვეშა ნავებიდან გაშვებულ რადიოლოკაციური ამრეკლებით აღჭურვილ სპუფინგურ სისტემებსა და საჰაერო სფეროებს მოიცავდა და მათი წყალობით ხდებოდა კუბის შეიარაღებაზე არსებული საბჭოთა ჰსთ სისტემების კვლევა. ეს ოპერაცია უფრო ფართომაშტაბური მიზნის ნაწილს წარმოადგენდა - რომლის თანახმადაც ამერიკელებს სურდათ გაეგოთ, რამდენად მოწყვლადი იქნებოდა სადაზვერვო თვითმფრინავი A-12 Oxcart (SR-71 Blackbird-ის წინაპარი).
იმის გათვალისწინებით, რომ 65 წლის წინ, CIA-ს შეეძლო წყალქვეშა ნავებიდან რადიოლოკაციური ამრეკლების გაშვება და ახდენდა მათი და რადიოელექტრონული ბრძოლის შესაძლებლობების კომბინირებას, რომლებიც იმ დროს ყველაზე მეწინავე საბჭოთა ჰსთ სისტემებში ახდენდნენ ამერიკული გამანადგურებლების იმიტირებას ან მათი არსებობის გაყალბებას, მაშინ ჩვენ დაგვჭირდება მთელი ჩვენი ფანტაზია, რომ წარმოვიდგინო დღევანდელი ამერიკული რადიოელექტრონული ბრძოლის რეალური შესაძლებლობები. ჩვენ ვიცით რომ ელექტრონული ბრძოლის შესაძლებლობები კარდინალურად ვითარდება და ფეხდაფეხ მისდევს სენსორების, ინფორმაციის გადამამუშავებელი საშუალებების, კომპიუტერების და მძლავრი საკომუნიკაციო ქსელების განვითარებას. სწორედ ამ ტექნოლოგიების დახმარებით ხდება მთელი ამ განცალკევებული სისტემების ინტეგრირება, შეთანხმებული მოქმედება და სხვა პლატფორმებთან ინტეგრირება. და NEMESIS სწორედ ამ სფეროში განხორციელებულ უზარმაზარ ნახტომს წარმოადგენს.
აშშ-ს სამხედრო საზღვაო ფლოტის ხელმძღვანელობამ არაერთხელ განაცხადა, რომ ელექტრომაგნიტური ბრძლის შესაძლებლობების მნიშვნელოვანი ნახტომი ბოლო ათწლეულის მანძილზე განხორციელებული კვლევების დამსახურებაა. ამის შესახებ, აშშ-ს სამხედრო-საზღვაო ოპერაციების მაშნდელმა სარდალმა, ჯონათან გრინერტმა, 2013 წელს თავის გამოსვლაში ისაუბრა.
კონფერენციაზე გრინერტმა დამსწრეებს აუხსნა, რომ სამხედრო საზღვაო ფლოტი ცდილობს ჩამოშორდეს ტრადიციულ შეიარაღებას და ამის ნაცვლად უფრო სერიოზულად უყურებს ელექტრონულ და საინფორმაციო ომს. "ჩვენ უნდა განვავითაროთ ეს პარადიგმა" - განაცხადა მან და შემდეგ დაამატა, რომ "ელექტრონულ ომს მრავალ სიტუაციაში შეუძლია მნიშვნელოვნად ჩაანაცვლოს კინეტიკური ომი".
"ჩვენ ვიყენებთ ელექტრომაგნიტურ სპექტრს როგორც გავლენის სფეროს და როგორც გავლენის საშუალებას და ჩვენ ვანცობიერებთ მას და გვესმი ის. ჩვენ თავდაპირველად უნდა გავარკვიოთ, როგორ შეიძლება ელექტრომაგნიტურ ველზე წარმატების მოპოვება. რატომ უნდა დავხარჯოთ ამდენი ფული კინეტიკურ დაპირისპირებაზე, როდესაც შეგვიძლია დავბლოკოთ, ჩავანაცვლოთ ან სხვა გზით მოვახერხით მტრის დაჯაბვნა?"
2015 წელს, ჟურნალ "National Interest"-ში დაიბეჭდა სტატია, რომლის თანახმადაც, ცივი ომის შემდეგ, ამერიკამ დაკარგა ელექტრომაგნიტურ სპექტრში მოპოვებული უპირატესობა, რითაც ისარგებლეს რუსეთმა და ჩინეთმა და შექმნეს სისტემები, რომელიც საფრთხის ქვეშ აყენებს ამერიკის სენსორულ და საკომუნიკაციო ქსელებს. არსებული უპირატესობა შეიძლება სრულიად დაიკარგოს თუ აშშ-ს სამხედროები ამ სფეროთი სერიოზულად არ დაკავდებიან.
აღნიშნულ სფეროში არსებული ჩავარდნის გამო აწეულ ხმაურს უშედეგოდ არ ჩაუვლია - ორი წლის წინ გავრცელებული საბიუჯეტო დოკუმენტებით თუ ვიმსჯელებთ, აშშ-ს სამხედრო-საზღვაო ფლოტმა მომავალი თაობის მაღალინტეგრირებული ქსელების შექმნაზე დაიწყო მუშაობა. ამ ქსელებმა უნდა მოახდინონ მოწინააღმდეგის სენსორებისთვის მიწოდებული კვალის ჩანაცვლება და ცრუ სიგნალების წარმოშობა.
რადიოელექტრონული ბრძოლის განვითარების პროგრამა, რომელიც ცნობილია სახელწოდებით "Netted Emulation of Multi-Element Signature against Integrated Sensors", ან შემოკლებით NEMESIS (ინტეგრირებული სენსორების წინააღმდეგ კვალის ქსელური მრავალელემენტური სიმულაცია), პირველად ოფიციალურ დოკუმენტებში 2013 წლის აპრილში გამოჩნდა - როდესაც ის 2014 წლის სამხედრო ბიუჯეტის კვლევების, გამოცდების და პროექტირების მუხლში იქნა ჩადებული. ამ და მომდევნო საბიუჯეტგო დოკუმენტებში NEMSIS შემდეგ მუხლებში გამოჩნდა - “PE 0602271N / Electromagnetic Systems Applied Research” და “PE 0603271N / Electromagnetic Systems Advanced Technology.”
აბ საბიუჯეტო დოკუმენტებში აშშ-ს სამხედრო საზღვაო ძალები NEMESIS-ს ახასიათებენ როგორც "სისტემათა სისტემას" (“System of Systems, ან შემოკლებით SoS), რომელსაც შეუძლია ერთდროულად კოორდინირება გაუწიოს ელექტრომაგნიტური ბრძოლის მრავალრიცხოვან და გადანაწილებულ სენსორებსა და დაკვირვების მოწყობილობებს, "რაც მოუტანს სარგებელს სამხედრო მოსამსახურეებს, უზრუნველყოფს საბრძოლო სივრცეში პლატფორმების დაცვას, შექმნის უწყებათშორის კოორდინირებული ურღვევი წინააღმდეგობის საშუალებებს და მეწინავე ტექნოლოგიების სწრაფ დანერგვას".
კერძოდ ბიუჯეტის სტატიაში აღნიშნულია, რომ "NEMESIS მოიცავს ერთდროულად დაკვირვებისთვის რამდენიმე სენსორზე და დამიზნების სისტემების წინააღმდეგ რეალისტური სამხედრო-საზღვაო ფლოტის შექმნას".
ცოტა ქვევით, იმავე დოკუმენტში, საუბარია NEMESIS-ის შესახებ - "წყალსზედა და წყალქვეშა სენსორებისთვის ცრუ ძალების შესაქმნელად ის შესდგება ელექტრომაგნიტური ბრძოლის რეკონფიგურირებადი და მოდულური მარგი დატვირთვისგან, გაშლილი სატყუარებისგან და ხარვეზების ჯგუფებისგან (Distributed Decoy and Jammer Swarms (DDJS)), ეფექტური აკუსტირკური კონტრზომებისგან (Acoustic Countermeasures (CM)) და მრავალი მიმღებ გადამცემი სენსორისგან (Multiple Input/Multiple Output Sensor/CM (MIMO S/CM))".
2018 და 2019 წლის ბიუჯეტებში აღნიშნულია, რომ "NEMESIS-ის პროტოტიპის ხარჯვადი სატყუარების და აპარატურის სისტემები დასრულდება და გადაეცემა საველე გამოცდებისთვის" და რომ ამ ხარჯვადი სატყუარების დემონსტრაცია, მოხდება როგორც ფლოტის ექსპერიმენტების დროს, ასევე სალაბორატიორიო და მიზნობრივი საველე გამოცდების დროსაც.
ან კი NEMESIS-ის კომპონენტები დღემდე უცნობია, მაინც არსებობს მწირი ინფორმაცია იმის შესახებ რა სახის სატყუარები და ხროვები იქნება გამოყენებული ამ სისტემაში. "სტრატეგიული და საბიუჯეტო შეფასების ცედნტრის" (Center for Strategic and Budgetary Assessments - CSBA) 2017 წლის თეთრ წიგნში ბრაიან კლარკის (Bryan Clark), მარკ განზინგერის (Mark Gunzinger) და ჯესსი სლომანის (Jesse Sloman) ავტორობით გამოქვეყნებულ თავში, სახელწოდებით "გამარჯვება რუხ ზონაში: ესკალაციაში ბატონობის აღსადგენად ელექტრომაგნიტური ომის გამოყენება" (Winning in the Gray Zone: Using Electromagnetic Warfare to Regain Escalation Dominance), აღწერილია ელექტრომაგნიტური ბრძოლის ეკოსისტემების NEMESIS-ისა და DARPA System of System Integration Technology-ს (SoSITE) შემადგენელი სხვადასხვა ელემენტები და ქვესისტემები.
დოკუმენტში საუბარია მრავლობით ხარჯვად უპილოტო სისტემებზე, რომლებიც "აერთიანებელ კოგნიტიურ დამუშავებას და მოქმედებების კოორდინირებას ქსელის დახმარებით აკოორდინირებენ", ანუ მათ შეუძლიათ მონაცემებეის რეალურ დროში გაცვლა და ნახევრადავტომატურად მუშაობა, რათა მოახდინონ მოწინააღმდეგის სენსორების დაბლოკვა, გამოუშვან სატყუარები და მოაგროვონ მონაცემები და ასევე განახორციელონ ჰაერსაწინააღმდეგო თავდაცვის ქსელების აღმოჩენა და კარტოგრაფირება.
ტალღებად გაშვებულმა ამ უპილოტოებმა საგრძნობლად უნდაა გააფართოონ აშშ-ს შეიარაღებული ძალების ქსელური სენსორები, დააბნიონ ან დაჩრდილონ მოწინააღმდეგის თავდაცვა, უზრუნველყონ მდგრადი საკომუნიკაციო ქსელი, გაუწიონ კოორდინირება და დაგეგმონ სამიზნეები სალპური ცეცხლის სისტემებისთვის, და მცრიე ფრენის დროის მქონე "ჰიპერბგერითი რაკეტებისთვისაც კი მოახდინონ სამიზნეების მიწოდება".
როგორც ამბობენ, NEMESIS-ს საცეცხლე და საკომუნიკაციო მხარდაჭერის გარდა, შეუძლია შექმნა სიცოცხლისუნარიანი ცრუ სამიზნეები, რომლებიც "გაზრდიან პოტენციური სამიზნეების რაოდენობას", რომელთა წინააღმდეგაც უნდა იმოქმედოს მოწინააღმდეგემ. ეს ცრუ სამიზნეები იმეორებენ რეალური პლატფორმების მიერ გამოსხივებულ რეალურ რადიოსხიშირერებსა დამათ რეალურ რადიოლოკაციურ სიგნატურას და მოიცავენ ინფრაწითელ სატყუარებსა და "გაშლილი ძალების მოღვაწეობის სიმულაციის კონცეპტუალურ შესაძლებლობას". NEMESIS-ი წყალქვეშა მაღალსიხშირიან აკუსტიკურ სატყურაეებსაც კი მოიცავს, რომლებიც მოწინააღმდეგისთვის ცრუ წყალქვეშა სამიზნეებს ქმნის. ეს აკუსტიკური სატყუარები შესდგება რადიო ემულატორებისგან და შეუძ₾იათ იმიტაცია გაუკეთონ ძრავის ან მზიდი ხრახნის ხმაურს.
CSBA-ს თანახმად, ამ სატყუარებს შეუძ₾იათ გაზარდონ მოწინააღმდეგის მიერ გამოყენებული საბრძოლო მასალებისა და ძალების რაოდენობა. რაც ნიშნავს იმას, რომ აღნიშნულ რადიოელექტრონული ბრძლის სისტემას შეუძლია არა მარტო დაარღვიოს მოწიწნააღმდეგის მოქმედებეის ტაქტიკა, არამედ უკარნახოს კიდევაც მას ბრძოლის ველის გადაწყვეტილების მიღება. იმავე ანგარიშში ნათქვამია, რომ მსგავსი ეფექტის მიღწევა აეროსტატებიდან ან წყალქვეშა უპილოტო აპარატებიდან მცირე რადიოელექტრონული უპილოტოების გაშვებითაა შესაძლებელი.
წყარო - The Navy's Secretive And Revolutionary Program To Project False Fleets From Drone Swarms
კიბერომის ტაქტიკა და მისი შესაძლებლობები ფაქტიურად გაანადგუროს სენსორები, ქსელები და მოწინააღმდეგის მართვისა და კონტროლის სისტემები პროგრამულ დონეზე - ეს არის საბრძოლო მოქმედებების საკმაოდ კრიტიკული სფერო, რომელიც ზოგიერთ შემთხვევაში იკვეთება და ირევა რადიოელექტრონული ბრძოლასთან და მის სამოქმედო ტაქტიკასთან. თვით მიმართული ენერგიის იარაღიც კი შეიძლება იყოს ელექტრონული ბრძლის ილეთის ნაწილი.
თუმცა ელექტრომაგნიტური ბრძოლა ბრძოლის ველის ყველაზე ნაკლებად შესამჩნევი კომპონენტია და საკმაოდ რთულია ითქვას თუ რა კომპონენტებსა და შესაძლებლობებს მოიცავს. მაგრამ ამ ყველაფრის მიუხედავად დღეისთვის ბრძოლის ეს ხერხი ყველაზე მნიშვნელოვანი ასპექტია და მას ბრძოლის ველის ბედის გადაწყვეტა შეუძლია.
ცივმა ომმა თანამედროვე ელექტრონულ ომი წარმოშვა
A-12 Oxcart
ელექტრონები ბომბების სანაცვლოდ
აშშ-ს სამხედრო საზღვაო ფლოტის ხელმძღვანელობამ არაერთხელ განაცხადა, რომ ელექტრომაგნიტური ბრძლის შესაძლებლობების მნიშვნელოვანი ნახტომი ბოლო ათწლეულის მანძილზე განხორციელებული კვლევების დამსახურებაა. ამის შესახებ, აშშ-ს სამხედრო-საზღვაო ოპერაციების მაშნდელმა სარდალმა, ჯონათან გრინერტმა, 2013 წელს თავის გამოსვლაში ისაუბრა.
კონფერენციაზე გრინერტმა დამსწრეებს აუხსნა, რომ სამხედრო საზღვაო ფლოტი ცდილობს ჩამოშორდეს ტრადიციულ შეიარაღებას და ამის ნაცვლად უფრო სერიოზულად უყურებს ელექტრონულ და საინფორმაციო ომს. "ჩვენ უნდა განვავითაროთ ეს პარადიგმა" - განაცხადა მან და შემდეგ დაამატა, რომ "ელექტრონულ ომს მრავალ სიტუაციაში შეუძლია მნიშვნელოვნად ჩაანაცვლოს კინეტიკური ომი".
"ჩვენ ვიყენებთ ელექტრომაგნიტურ სპექტრს როგორც გავლენის სფეროს და როგორც გავლენის საშუალებას და ჩვენ ვანცობიერებთ მას და გვესმი ის. ჩვენ თავდაპირველად უნდა გავარკვიოთ, როგორ შეიძლება ელექტრომაგნიტურ ველზე წარმატების მოპოვება. რატომ უნდა დავხარჯოთ ამდენი ფული კინეტიკურ დაპირისპირებაზე, როდესაც შეგვიძლია დავბლოკოთ, ჩავანაცვლოთ ან სხვა გზით მოვახერხით მტრის დაჯაბვნა?"
2015 წელს, ჟურნალ "National Interest"-ში დაიბეჭდა სტატია, რომლის თანახმადაც, ცივი ომის შემდეგ, ამერიკამ დაკარგა ელექტრომაგნიტურ სპექტრში მოპოვებული უპირატესობა, რითაც ისარგებლეს რუსეთმა და ჩინეთმა და შექმნეს სისტემები, რომელიც საფრთხის ქვეშ აყენებს ამერიკის სენსორულ და საკომუნიკაციო ქსელებს. არსებული უპირატესობა შეიძლება სრულიად დაიკარგოს თუ აშშ-ს სამხედროები ამ სფეროთი სერიოზულად არ დაკავდებიან.
აღნიშნულ სფეროში არსებული ჩავარდნის გამო აწეულ ხმაურს უშედეგოდ არ ჩაუვლია - ორი წლის წინ გავრცელებული საბიუჯეტო დოკუმენტებით თუ ვიმსჯელებთ, აშშ-ს სამხედრო-საზღვაო ფლოტმა მომავალი თაობის მაღალინტეგრირებული ქსელების შექმნაზე დაიწყო მუშაობა. ამ ქსელებმა უნდა მოახდინონ მოწინააღმდეგის სენსორებისთვის მიწოდებული კვალის ჩანაცვლება და ცრუ სიგნალების წარმოშობა.
NEMESIS Genesis
რადიოელექტრონული ბრძოლის განვითარების პროგრამა, რომელიც ცნობილია სახელწოდებით "Netted Emulation of Multi-Element Signature against Integrated Sensors", ან შემოკლებით NEMESIS (ინტეგრირებული სენსორების წინააღმდეგ კვალის ქსელური მრავალელემენტური სიმულაცია), პირველად ოფიციალურ დოკუმენტებში 2013 წლის აპრილში გამოჩნდა - როდესაც ის 2014 წლის სამხედრო ბიუჯეტის კვლევების, გამოცდების და პროექტირების მუხლში იქნა ჩადებული. ამ და მომდევნო საბიუჯეტგო დოკუმენტებში NEMSIS შემდეგ მუხლებში გამოჩნდა - “PE 0602271N / Electromagnetic Systems Applied Research” და “PE 0603271N / Electromagnetic Systems Advanced Technology.”
აბ საბიუჯეტო დოკუმენტებში აშშ-ს სამხედრო საზღვაო ძალები NEMESIS-ს ახასიათებენ როგორც "სისტემათა სისტემას" (“System of Systems, ან შემოკლებით SoS), რომელსაც შეუძლია ერთდროულად კოორდინირება გაუწიოს ელექტრომაგნიტური ბრძოლის მრავალრიცხოვან და გადანაწილებულ სენსორებსა და დაკვირვების მოწყობილობებს, "რაც მოუტანს სარგებელს სამხედრო მოსამსახურეებს, უზრუნველყოფს საბრძოლო სივრცეში პლატფორმების დაცვას, შექმნის უწყებათშორის კოორდინირებული ურღვევი წინააღმდეგობის საშუალებებს და მეწინავე ტექნოლოგიების სწრაფ დანერგვას".
კერძოდ ბიუჯეტის სტატიაში აღნიშნულია, რომ "NEMESIS მოიცავს ერთდროულად დაკვირვებისთვის რამდენიმე სენსორზე და დამიზნების სისტემების წინააღმდეგ რეალისტური სამხედრო-საზღვაო ფლოტის შექმნას".
2018 და 2019 წლის ბიუჯეტებში აღნიშნულია, რომ "NEMESIS-ის პროტოტიპის ხარჯვადი სატყუარების და აპარატურის სისტემები დასრულდება და გადაეცემა საველე გამოცდებისთვის" და რომ ამ ხარჯვადი სატყუარების დემონსტრაცია, მოხდება როგორც ფლოტის ექსპერიმენტების დროს, ასევე სალაბორატიორიო და მიზნობრივი საველე გამოცდების დროსაც.
ჩრდილოვანი NEMESIS
NEMESIS-ის შესახებ საკმაოდ მწირი ინფორმაციაა. ეს პროგრამა ზემოთ ნახსენები სავბიუჯეტო მუხლებისა და რამდენიმე პრეზენტაციის გარდა, არსად არ ხსენდება. NEMESIS-ის თითქმის ყველა მახასიათებელი უცნობია, მაგრამ თავისუფალ მიმოქცევაში არსებული დოკუმენტები საშუალებას გვაძლევენ მის შესახებ შევიქმნათ საერთო წარმოდგენა.
2014 წლის 9 აპრილს, ბობ სმიტმა, სამხედრო-საზღვაო ძალების რევოლუციური ტექნოლოგიებისა და მართვის კვლევების განყოფილების დირექტორმა (Disruptive Technologies at the Office of Naval Research (ONR)), კონფერენციაზე გამოსვლისას რამდენიმე ინოვაციურ კვლევით პროგრამებზე ისაუბრა. პრეზენტაციის სლაიდზე წარმოდგენილი იქნა NEMESIS-ის განზოგადოებული, მაგრამ შთამბეჭდავი მიმოხილვა, რომლის ქვეშაც მიწერილი იყო "დამატებითი ინფორმაცია კლასიფიცირებულია".
პრეზენტაციის თანახმად, NEMESIS-ი გაშლილი სენსორული სისტემების წინააღმდეგ მუშაობდა, რათა დაებნია და გაეყალბებინა მოწინააღმდეგის თვალთვალისა და დამიზნების სისტემები. იმავე დოკუმენტში საუბარია იმაზე, რომ სისტემა NEMESIS-ი "უზრუნველყოფს მეწინავე ტექნოლოგიებისა და წარმოშობილი საფრთხეების წინააღმდეგ შესაძლებლობების სწრაფ დანერგვას", რაც ნიშავს რომ, NEMESIS-ს შეუძლია სწრაფად მოდიფიცირება და მოდერნიზირება, რათა წინააღმდეგობა გაუწიოს ჯერ კიდევ შემუშავების სტადიაში მყოფ უახლეს საფრთხეებს.
იმავდროულად ONR-მა განაცხადა, რომ აშშ-ს წყნარი ოკეანის სარდლბოსი სიაში NEMESIS-ი განიხილება ტრადიციული რადიელექტრონული ბრძოლის შეზღუდვებისა და სხვა რამდენიმე ელემენტის გასაძლიერებლად, რაც სარდლობის მიერ მისიების შესასრულებლად კრიტიკულად მნიშვნელოვანია.
ONR-ის იმავე პრეზენტაციის თანახმად, NEMESIS შესდგება "ელექტრომაგინტური ბრძოლის რეკონფიგურირებადი მარგი დატვირთვისგან", მათ შორის "ცრუ და უპილოტო საჰაერო და სახმელეთო პლატფორმებისგან", რომლებიც ONR-ის "მეცნიერება და ტექნოლოგიების" და "სამხედრო-საზღვაო ძალების მომავლის" პროგრამებს ეფუძნება. NEMESIS-ი აერთიანებს შემდეგი კოდების ფუნქციონალობასა და შესაძლებლობებს:
კოდი 31 - საინფორმაციო, კიბერ და სპექტრული უპირატესობა.
კოდი 33 - საზღვაო პლატფორმების საბრძოლო უნარები, მდგრადობა და გადარჩენადობა.
კოდი 35 - ავიაცია, ძალი პროექცირება და კომპლექსური თავდაცვა.
ONR პრეზენტაციიდან ცოტა ხანში, აშშ-ს სამხედრო საზღვაო ფლოტის ხელმძღვანელობამ 2015 წელს EMESIS-ის შემდეგი განსაზღვრა შემოგვთავაზა, რომლის მიხედვითაც EMESIS-ს "ელექტრონული ბრძოლის შეთანხმებული და ურთიერთშერწყმული ეფექტების მისაღწევად, შეუძლია გადანაწილებული სხვადასხვა პლატფპრმის რადიოელექტრონული ბრძოლის ზემოქმედების სინქრონიზაცია" და რომ "EMESIS-ი აქცენტს აკეთებს სენსორების წინააღმდეგ მრავლობითი სცენარის წინააღმდეგ ელექტრომაგნირუტი ბრძოლის ტაქტიკის სინქრონიზაციასა და კოორდინაციაზე".
იმავე სახელმძღვანელოში აღნიშნულია, რომ NEMESIS-ის შექმნაზე მუშაობა დაიწყო 2014 წელს და წარმოადგენს დისციპლინათშორის პროექტს, რომელშიც ჩართულები არიან ისეთი ცნობილი კვლევითი ცენტრები, როგორებიცაა "თავდაცვის სფეროში პერსპექტიული კვლევითი პროექტების სააგენტო" (ცნობილი როგორც DARPA - Defense Advanced Research Projects Agency) და ONR.
იმავე სახელმძღვანელოში აღნიშნულია, რომ NEMESIS-ის შექმნაზე მუშაობა დაიწყო 2014 წელს და წარმოადგენს დისციპლინათშორის პროექტს, რომელშიც ჩართულები არიან ისეთი ცნობილი კვლევითი ცენტრები, როგორებიცაა "თავდაცვის სფეროში პერსპექტიული კვლევითი პროექტების სააგენტო" (ცნობილი როგორც DARPA - Defense Advanced Research Projects Agency) და ONR.
რადიო-ელექტრონული ბრძლის ხროვა
დოკუმენტში საუბარია მრავლობით ხარჯვად უპილოტო სისტემებზე, რომლებიც "აერთიანებელ კოგნიტიურ დამუშავებას და მოქმედებების კოორდინირებას ქსელის დახმარებით აკოორდინირებენ", ანუ მათ შეუძლიათ მონაცემებეის რეალურ დროში გაცვლა და ნახევრადავტომატურად მუშაობა, რათა მოახდინონ მოწინააღმდეგის სენსორების დაბლოკვა, გამოუშვან სატყუარები და მოაგროვონ მონაცემები და ასევე განახორციელონ ჰაერსაწინააღმდეგო თავდაცვის ქსელების აღმოჩენა და კარტოგრაფირება.
DARPA SoSITE-ს კონცეპტუალური სქემა, რომელიც მოიცავს ქსელურ სატყუარებს, ხრახნიანი უპილოტო Nomad-ის მსგავს მცირე ზომის უპილოტოებს, Northrop Grumman X-47B-ს მსგავს მსხვილ უპილოტოებს და კიდევ ერთ უცნობ უპილოტოს, რომელიც F-35-ისა და E-2 Hawkeye-ს გვერდით დაფრინავს
ტალღებად გაშვებულმა ამ უპილოტოებმა საგრძნობლად უნდაა გააფართოონ აშშ-ს შეიარაღებული ძალების ქსელური სენსორები, დააბნიონ ან დაჩრდილონ მოწინააღმდეგის თავდაცვა, უზრუნველყონ მდგრადი საკომუნიკაციო ქსელი, გაუწიონ კოორდინირება და დაგეგმონ სამიზნეები სალპური ცეცხლის სისტემებისთვის, და მცრიე ფრენის დროის მქონე "ჰიპერბგერითი რაკეტებისთვისაც კი მოახდინონ სამიზნეების მიწოდება".
როგორც ამბობენ, NEMESIS-ს საცეცხლე და საკომუნიკაციო მხარდაჭერის გარდა, შეუძლია შექმნა სიცოცხლისუნარიანი ცრუ სამიზნეები, რომლებიც "გაზრდიან პოტენციური სამიზნეების რაოდენობას", რომელთა წინააღმდეგაც უნდა იმოქმედოს მოწინააღმდეგემ. ეს ცრუ სამიზნეები იმეორებენ რეალური პლატფორმების მიერ გამოსხივებულ რეალურ რადიოსხიშირერებსა დამათ რეალურ რადიოლოკაციურ სიგნატურას და მოიცავენ ინფრაწითელ სატყუარებსა და "გაშლილი ძალების მოღვაწეობის სიმულაციის კონცეპტუალურ შესაძლებლობას". NEMESIS-ი წყალქვეშა მაღალსიხშირიან აკუსტიკურ სატყურაეებსაც კი მოიცავს, რომლებიც მოწინააღმდეგისთვის ცრუ წყალქვეშა სამიზნეებს ქმნის. ეს აკუსტიკური სატყუარები შესდგება რადიო ემულატორებისგან და შეუძ₾იათ იმიტაცია გაუკეთონ ძრავის ან მზიდი ხრახნის ხმაურს.
CSBA-ს თანახმად, ამ სატყუარებს შეუძ₾იათ გაზარდონ მოწინააღმდეგის მიერ გამოყენებული საბრძოლო მასალებისა და ძალების რაოდენობა. რაც ნიშნავს იმას, რომ აღნიშნულ რადიოელექტრონული ბრძლის სისტემას შეუძლია არა მარტო დაარღვიოს მოწიწნააღმდეგის მოქმედებეის ტაქტიკა, არამედ უკარნახოს კიდევაც მას ბრძოლის ველის გადაწყვეტილების მიღება. იმავე ანგარიშში ნათქვამია, რომ მსგავსი ეფექტის მიღწევა აეროსტატებიდან ან წყალქვეშა უპილოტო აპარატებიდან მცირე რადიოელექტრონული უპილოტოების გაშვებითაა შესაძლებელი.
Nomad-ის საცდელი გაშვება
დაბალბიუჯეტიანი უპილოტოების ხროვის სადემონსტრაციო გაშვება და ფრენა
წყარო - The Navy's Secretive And Revolutionary Program To Project False Fleets From Drone Swarms
Комментариев нет:
Отправить комментарий