ჩინური საზენიტო–საარტილერიო სისტემები

PZG-07

ჩინეთში ადრეც არა-ერთხელ განხორციელდა თანამედროვე საარტილერიო-საზენიტო სისტემის შექმნის მცდელობა. პირველი მცდელობა 80-იანების დასაწყისში განხორციელდა. იმ დროს საბჭოთა კავშირმა ირანს ЗСУ-57-2 მიჰყიდა, რომელიც როგორც დასახელებიდან ჩანს 57მმ-ნი ორი ქვემეხით იყო აღჭურვილი. ჩინელებმა მოახერხეს ირანელების დარწმუნება, რომ მათთვის ეს საბრძოლო მანქანა მიეყიდათ. მანქანასთან გაცნობის შემდეგ ჩინელმა სპეციალისტებმა მისი კოპიო შექმნეს, რომელიც მისი საბჭოთა ორიგინალისგან გამოირჩეოდა ჰერმეტიული საბრძოლო ნაკვეთურით, რაც სახურავის დაყენებით მიიღწეოდა.მანქანას "Type-80" ეწოდა. საბრძოლო მოდული ტანკ "Type-69-II"-ის შასიზე იყო განთავსებული.
მანქანაზე რადარი ან მიზნის აღმომჩენი და გამიზვნის რაიმე თანამედროვე სისტემა არ ეყენა, რის გამოც 80-იანების დასაწყისში ეს მანქანა უკვე მოძველებულად ითველობდა. საუკეთესო შემთხვევაში ის 50-იანების დონეს შეესაბამებოდა. რა თქმა უნდა ჩინეთის არმიას ეს მანქანა ამ სახით არ სჭირდებოდა. ამ მანქანამ ჩინეთის იარაღის მყიდველების ინტერესიც ვერ გამოიწვია და ამიტომ პროტოტიპის დონეს ვერ გასცდა.

საერთაშორისო ბაზარზე ასევე წარუმატებელნი აღმოჩნდნენ საარტილერიო-საზენიტო სისტემები "W-88" და "Type-88". ეს მანქანები აღჭურვილიიყო 37მმ-ნი ორი ქვემეხით, რომლებიც წარმოადგენდნენ ჯერ კიდევ მეორე მსოფლიო ომამდე საბჭოთა კავშირში შექმნილი ქვემეხების ასლებს, რომლებიც ასევე ტანკ "Type-69-II"-ის შასიზე იყო განთავსებული. თუ "W-88"-ზე ოპტიკური სამიზნე ეყენა, "Type-88" კი უკვე რადარით და ლაზერული მანძილმზომით იყო აღჭურვილი, რაც ამ ბოლოს ეფექტურობას საგრძნობლად ამაღლებდა. 

შემდეგი მცდელობის შედეგად უკვე შედარებით წარმატებული "Type-95" შეიქმნა. ჩინელები თავისი სპეციფიკის გათვალისწინებით შეეცადნენ შეექმნათ საბჭოთა ЗСУ 2С6 "Тунгуска"-ს ანალოგი. თუმცა სინამდვილეში იმას რაც გააკეთეს "Тунгуска"-მდე ბევრი აკლდა.

Type-95

ახალი მანქანა აღჭურვილი იყო 25მმ-ნი ოთხი ავტომატური ქვემეხით, რომლებიც თავის დროზე საბჭოთა ЗУ-23-2 ქვემეხების ბაზაზე იქნა შექმნილი. საცეცხლე ძალის გაზრდა შესაძლებელია საზენიტო რაკეტა "Qian Wei-2" (საბჭოთა "Игла-1"-ის ასლი) გამშვებების დაყენებით. ამ რაკეტaს შეუძლია დააზიანონ 6კმ მანძილზე მფრენი საჰაერო ობიექტები. მაგრამ ეს საზენიტო სისტემაც ჩინური მხარის მიერ არასაკმარისად თანამედროვედ ითველობდა. ამიტომ მუშაობა მიმდინარეობდა უფრო თანამედროვე სისტემის შექმნაზე. ამრიგად 90-იანების დასაწყისში, ჩინეთში შეიქმნა საცდელი თვითმავალი საზენიტო დანადგარი, რომელმაც მიიღო სახელწოდება "Type-90-II". თავისი გათანწყობით სისტემა საკმაოდ წააგავდა გერმანული არმიის შეიარაღებაში მყოფ "Gepard"-ს.
"Type-90-II"-ის ძირითად შეიარაღებას ორი ცალი 35 მმ-ნი ავტომატური ქვემეხი "Type-90" წარმოადგენდა. ეს ქვემეხები ჩინელებმა შვედური ფირმა "Oerlikon"-ისგან წარმოების ლიცენზიით შეისყიდეს. ქვემეხები წრიულად მბრუნავი კოშკურის გვერდებზეა განთავსებული და ვერტიკალურ სიბრტყეში სინქრონულად უმიზნდებიან. ქვემეხებს მჭიდური კვება გააჩნიათ. თითო ლულაზე სროლის ტემპი 550გასრ/წთ-ში უდრის, ჭურვის საწყისი სიჩქარე 1175მ/წმ-ია.

Type-90–II

ქვემეხები სასროლად გამოიყენებს - მსხვრევად-ცეცხლგამჩენ და ნახევრად ჯავშანგამტან-მსხვრევად-ცეცხლგამჩემ-მგეზავ ჭურვებს. ჭურვების მასა 550 გრამია. თითო მჭიდი 280 გასროლას იტევს.
დაფერდებული სროლის ეფექტრუი მანძილი საჰაერო მიზნებზე 4000 მეტრს უდრის, მაქსიმალური სროლის მანძილი სახმელეთო სამიზნეებზე კი 12 კილომეტრია. ცეცხლით მართვის სისტემაში შედის ბალისტიკური გამომთვლელი, ელექტრო-ოპტიკური ვიზირი ლაზერული მანძილმზომით, მიზნის მიმყოლი სადგური და სამკორდინატიან რადიოლოკაციურ სადგური, რომელიც მილიმეტრულ დიაპაზონში მუშაობს და საჰაერო მიზნების აღმოსაჩენად გამოიყენება (აღმოჩენის მანძილი 8000 მეტრი).
საკვამლე ფარდის შესაქმნელად კოშკურის ქიმებზე, ქვედა ნაწილში განთავსებული საკვამლე მორტირების ბლოკები. საზენიტო-საარტილერიო სისტემა "Type-90-II"-ის შასი ანალოგიურია 122მმ-ნი თვითმავალი საარტილერიო სისტემა "Type-89"-ის სავალი შასისა, რომელიც აწყობილია მცურავი ჯავშანტრანსპორტიორი "Type-77"-ის ბაზაზე. დიზელის 450 ცხენისძალიანი ძრავა 12V150L12 განთავსებულია კორპუსის წინა ნაწილში, მისგან მარცხნივ განთავსებულია მძღოლ-მექანიკოსის ადგილი სარქველით და დაკვირვების ხელსაწყოებით. ეკიპაჟის დანარჩენი წევრები - მეთაური, მემიზნე და ორი დამტენი განთავსებულები არიან კოშკურაში.

მიუხედავად იმისა, რომ საზენიტო სისტემა "Type-90-II" საცდელ ერთეულს ვერ გასცდა, მისი შექმნისას შეძენილი გამოცდილება გამოყენებული იქნა უახლესი საზენიტო-საარტილერიო სისტემის "PZG-07"-ის შექმნისას.

ამ ახალ სისტემაზეც სავარაუდოდ შვედური "Oerlikon"-ის ლიცენზირებული 35მმ-ნი ქვემეხები აყენია. ასევე მანქანა აღჭურვილია - გაუმჯობესებული რადიოლოკაციური სადგურით და სითბოვიზორული სამიზნით, რომელსაც მიზნის ავტომატურად მიყოლის სისტემა გააჩნია. შასიდ გამოყენებულია 155მმ-ნი საექსპორტო თვითმავალ საარტილერიო დადნადგარი, "PZL-45"-ის ბაზა. რადგანაც ამ საზენიტო-სარაკეტო სისტემის დანიშნულებაა უზრუნველყოს საბრძოლო მანქანების და "Type-99A2" ტანკების საჰაერო თავდაცვა, გაზრდილია მისი სამარშო და მაქსიმალური სიჩქარე.

ინტერნეტში უკვე გამოჩნდა თითქოსდა მოდერნიზირებული "PZG-07"-ის სურათები, რომლებზეც ავტომატური ქვემეხების გარდა ჩანს საზენიტო რაკეტების კონტეინერებიც, მაგრამ ჯერ-ჯერობით შეუძლებელია დარწმუნებით ითქვას სურათზე რალური მანქანაა გამოსახული თუ ფოტოშოპის შედეგად შექმნილი გამოსახულება.

P.S. "PGZ-07"-ის 18 მანქანიანი კოლონა, რომელიც მიემართება ქალაქ Nanning Guagnxi-ში, სამხედრო ბაზაზე. რადგანაც  Nanning Guagnxi იმყოფება ბაზირდება მხოლოდ ერთი, 41-ე საარმიო დაჯგუფების, მოტომსროლელთა 123-ე დივიზი, დარწმუნებით შეიძლება ითქვას რომ ეს დივიზია არის მეორე, პეკინში ბაზირებული 38-ე საარმიო დაჯგუფების, მოტომსროლელთა 112-ე მძიმე დივიზიის შემდეგ, რომელმაც მიიღო ეს ახალი საზენიტო სისტემები შეიარაღებაში.